Kenmerken van een Zwerm (1)

Zwermorganisatie begint op te komen, nu we steeds meer beseffen dat we vastlopen in de oude, hiërarchische en op prestatie gebaseerde structuren.

Enkele kenmerken van zwermen:

  • een netwerk
  • horizontale relaties
  • gezag op basis van inbreng, commitment, sociale aanvaarding
  • de omvang kan steeds verschillen
  • vele onderwerpen mogelijk
  • holistisch werken: wat hier gebeurt is elders ook te herkennen
  • gemeenschappelijke waarden zijn leidend (geen 'leider', geen missie/visie)
  • uitbreiding gebeurt organisch (inkrimping ook)
  • meestal heel veelzijdige deelnemers, iedereen doet ook andere dingen (andere zwermen)
  • grote maatschappelijke betrokkenheid
  • geen duidelijk van buitenaf identificeerbare leiding, leiding is gedistribueerd
  • mocht er een deel wegvallen neemt de rest het over ('functionele compensatie')
  • if you see a job it's yours
  • gelijkwaardigheid tussen de deelnemers, iedereen mag zijn mening geven
  • informeel leiderschap
  • eigenaarschap is iets persoonlijks, niet iets dat bij één instantie hoort
  • kennis is geen exclusieve individuele zaak maar wordt gedeeld
  • ieder lid geeft een eigen, unieke, persoonlijke bijdrage
  • meestal (altijd?) een Groter Doel bv. een groene wereld, een gezonde samenleving, een levendige buurt etc.
  • regeneratief: intact laten wat er is, gebruiken wat zich voordoet
  • De deelnemers kunnen een veelheid van taken aan: van heel ingewikkeld tot supersimpel. En ze kunnen heel makkelijk daartussen wisselen. Er is geen statusverlies. Resources zijn op deze manier uiterst efficiënt in te zetten.
  • projecten ontstaan spontaan, gaan kanten op die oorspronkelijk (nog) niet in zicht waren, waaieren uit en vinden nieuwe bestemmingen
  • vaak eindigt een project niet in een duidelijk definieerbaar eindresultaat maar zijn er wel wezenlijke veranderingen gebeurd
  • 'serendipity' is een key principle. het houdt in dat er steeds nieuwe kansen ontstaan die eerder niet waren bevroed maar wel worden benut - of weggegooid
  • 'emergence': op zeker moment komen er effecten te voorschijn die niet voorzien waren vanuit de onderdelen, maar wel een nieuwe functionaliteit teweegbrengen die nuttig is. 'Het geheel is meer dan de som der delen'.
  • Het is ook mogelijk dat de zwerm of een deel daarvan zich formeert tot een sterk georganiseerde projectorganisatie met duidelijke, soms hiërarchisch opgezette verantwoordingsstructuur. Is het doel behaald, dan wordt deze tijdelijke organisatie weer ontmanteld
  • creatief denken: het is altijd mogelijk nieuwe ideeën te opperen of wegen in te slaan. tegelijk moet de "rode draad" wel in de gaten gehouden worden om te voorkomen dat dit afleidend werkt
  • de term Mycelium wordt vaak gebruikt. Dit is tamelijk recent ontdekt door wetenschappers, die de onderlinge verbondenheid onderzochten tussen ecosystemen die los van elkaar leken te bestaan. In welvarende bossen werd ontdekt dat er een netwerk bestond dat door schimmels wordt onderhouden. Dit netwerk is gigantisch van omvang en heeft geen centrum of aansturende kracht. Het groeit spontaan en vind zijn weg daar waar nodig en nuttig. Deze netwerken omspannen biljoenen kilometers verfijnd draadwerk, waarlangs voeding, medicijnen, informatie wordt getransporteerd en waar de planten en bomen bovengronds van profiteren. De zwermtheorie baseert zijn werkingsprincipes op dit netwerk. 

Bijlage: dit is wat chatgpt teruggeeft over de ontwikkeling van de term mycelium naar vraagstukken van complexe organisaties.

4. Informatica en Netwerkwetenschappen (21e eeuw)

  • Mycelium wordt ook metaforisch gebruikt in complexe netwerktheorieën, vooral in computerwetenschap en AI.
  • Het gedistribueerde en veerkrachtige karakter van myceliumstructuren inspireerde modellen voor kunstmatige netwerken, blockchain-technologie (bijv. het Mycelium Bitcoin Wallet-project) en neurale netwerken in machine learning.

5. Filosofie en Sociologie (21e eeuw)

  • In de filosofie en sociologie wordt mycelium gebruikt als metafoor voor gedecentraliseerde systemen, ecosystemisch denken, en zelforganiserende structuren.
  • Mediatheoretici zoals Anna Tsing en Merlin Sheldrake beschrijven mycelium als een manier om te denken over niet-hiërarchische systemen en verbondenheid.

Conclusie

De term "mycelium" begon in de mycologie in de 17e eeuw, maar werd doorontwikkeld naar ecologie (19e eeuw), biotechnologie en geneeskunde (20e eeuw) en duurzaam design, informatica en filosofie (21e eeuw). Vandaag de dag wordt mycelium niet alleen biologisch bestudeerd, maar ook als inspiratiebron gebruikt voor nieuwe technologieën en denkwijzen. 


Comments

Popular posts from this blog

Al dat spiriwirigedoe.....

De Kindbeeldentuin - inleiding

B3-onderzoek gemiste kansen