Het moet niet te leuk worden

Vannacht vond ik een verklaring voor het hardnekkige probleem van schooluitval en thuiszitten. Waarom schiet het maar niet op en wordt het probleem alleen maar met de dag erger?

Van die verklaring word je niet blij, maar het is wel een stevige. Komt ie.

Ons gestandaardiseerde onderwijsbestel, geheel en al geschoeid op de leest van het talige, lineaire en op de autoriteit van de leraar gebaseerde frontale onderwijs, kan maar niet omgaan met kinderen die daar te gevoelig voor zijn, omdat ze anders leren (even kortgezegd).

Maar toegeven dat er dan andere manieren (zouden) zijn of gezocht moeten worden, die wel aan de behoeftes van grote groepen anderslerende kinderen tegemoetkomen, dat wil het onderwijsbestel niet. Dat is psychologisch te veel gevraagd. Dat kan bruin niet trekken.

Scholen die in dat 'waste land' pionieren, zoals Sudbury, Democratisch Onderwijs, IBBO etc. vinden wel de weg naar deze kinderen. Of eigenlijk vinden de ouders die weg. En de kinderen voelen meteen aan dat dit een veel betere plek is voor hen. Hun persoonlijke ontwikkeling komt veel beter tot zijn recht, en dat diploma halen ze ook wel. Kinderen die beschadigd zijn op (of door?) de oude school bloeien op. Niks aan de hand dus. Het gaat goed met ze!

Behalve de bekostiging dan. Dat is wel een dingetje.

De Inspectie blijft deze scholen (zie mijn vorige blog hierover) als een soort exotische diersoort zien, die ze maar moeilijk kunnen bevatten. Al in het voorwoord wordt gesteld "dat er meer onderzoek nodig is".

Welnee mevrouw Oppers, er is helemaal geen extra onderzoek nodig. U blijft volharden in onbegrip voor wat werkelijk aan de hand is. U kunt gewoon niet in uw geloofssysteem toelaten dat het onderwijs niet elk kind kan bedienen.

Dus komen uitvallers terecht in andere constellaties zoals OPCD's, waar ze geobserveerd en getest worden totdat ze weer terug naar school gaan. Ik heb enkele van die leerlingen en hun ouders gesproken en unaniem zeiden ze dat ze daar nog ongelukkiger van werden. Maar zo langzamerhand snap ik de onderliggende reden voor dit vreemde gedrag: als je niet in het systeem past behandelen we je als een afwijking. Het probleem zit immers in het kind, niet het systeem.

Ook wordt het de alternatieve scholen zeer lastig gemaakt om financieel te overleven. Nu begrijp ik waarom deze scholen niet gewoon worden bekostigd!

Systemisch wordt alles uit de kast gehaald om het alternatieve onderwijs (dat, zoals gezegd, wel goed werkt voor deze kinderen) tegen te werken. Dat komt niet voort uit een paar kwaadwillende individuen, en evenmin zul je negatieve of haatdragende uitspraken horen. Ze zeggen dingen als 'we hebben de middelen niet' of 'we begrijpen de motieven van deze mensen niet' of 'elk kind moet een passende plek in het onderwijs hebben, er is meer onderzoek nodig'. Er zullen weinig tot geen protesten komen als je zoiets zegt.

Maar het lost niks op!

Alternatieven moeten niet te leuk worden, want dan geven we het echec van het systeem toe.

Ik heb eens gehoord, in een tv-programma over de thuiszittersproblematiek, dat een directeur van een SWV (Samenwerkingsverband) ergens in een bijzinnetje, onopvallend zei 'want het moet niet te leuk worden'. Al die tijd spookte dit zinnetje door mijn hoofd. Steeds sterker herhaalde het zinnetje zich, totdat er vannacht dus een flink uit de kluiten gewassen kwartje viel: Dit is de basis onder het doorsudderen van het probleem! Dit is geen onbelangrijke zijopmerking, dit is de kern waaromheen al het gehaspel met het probleem rond schooluitval draait! Dit gaat diep hoor, het zit diep onder de waterlijn in het systeem. Ik heb het zelf in onderwijsopstellingen meerdere keren meegemaakt. Kinderen voelen zich afgewezen, niet gezien en vluchten liever of ze verdwijnen uit het zicht. Een kind liep onmiddellijk uit de opstelling en ging in het raam zitten. Kwam daar niet meer van af. Een ander kind zakte in elkaar. Alleen haar moeder kon haar nog bereiken en moed inspreken.

Bij mij is het kwartje gevallen. Nu het onderwijs nog.