Uithuisplaatsing=>stress=>ontregeling van je DNA

Stichting SOS-Jeugdzorg

rdostSopnemuca603gga7t3g0f453i770ugt91160uhu40haafal2a3412i1  · 

De DNA-tijdbom van #jeugdzorg: stress als stille saboteur

Een kind wordt uit huis gehaald. Tranen, geschreeuw, pure paniek – hartverscheurend, nietwaar? Maar het wordt nog erger. Terwijl jeugdzorg en rechters denken dat ze "kwetsbare kinderen" redden, planten ze onbedoeld een biologische tijdbom. Dit is geen drama, maar wetenschap.

De term "kwetsbare kinderen" klinkt nobel, maar is vaak een excuus. Kwetsbaarheid wordt niet altijd bewezen, soms gecreëerd. Wat doet uithuisplaatsing met een kind? Het gooit hun DNA in een epigenetische chaos. Stress herschrijft hoe genen werken, met gevolgen die een leven lang meegaan.

Even technisch (met een knipoog): DNA is als een bibliotheek vol handleidingen voor je lichaam. Epigenetica bepaalt hoe die handleidingen gelezen worden. Stress is als een slechte bibliothecaris die de boel in de war schopt. Plots werken je genen niet meer zoals bedoeld. Je hersenen denken: "Tijd voor depressie!" en je lichaam roept: "Diabetes, kom erbij!" Onderzoek, zoals van het Lieber Institute en Harry Harlows apenexperimenten, laat zien hoe vroege stress de gen-verpakking verstoort. Het gevolg? Meer kans op hartziekten, verslaving en mentale problemen.

Dan die stresshormonen, zoals cortisol. Normaal zijn ze je redders bij gevaar. Maar bij een kind dat uit zijn veilige omgeving wordt gerukt, worden ze saboteurs. Ze knoeien met genen en maken je vatbaarder voor ellende. Kijk naar Roemeense weeshuizen in de jaren ’80 en ’90: kinderen zonder ouderlijke warmte hadden niet alleen emotionele schade, maar ook kleinere hersenen en zwakkere organen. Dit is biologie, geen sprookje.

Jeugdzorg denkt vaak: "Nieuw huis, probleem opgelost!" Maar zonder te weten hoe een kind ervoor stond, is dat als opereren zonder diagnose. Experts zoals Ursula Gresser en Joseph Doyle roepen al jaren: "Stop! Kijk naar de schade!" Therapie binnen het gezin werkt vaak beter dan een kind elders plaatsen. Maar wetenschap verliest soms van stempels en goede bedoelingen.

Dus, jeugdzorg en rechters, luister: uithuisplaatsing is niet alleen een emotionele klap, het is een epigenetische ramp. Hoe langer je wacht met hereniging, hoe meer je een kind zijn toekomstige gezondheid ontneemt. Dat is een prijs die niemand wil betalen. Nieuwe slogan? "Laat DNA heel, geef ouders een kans!"