Nabeschouwing bij Situatie 4 Het juiste Antwoord

De boodschap die subliminaal wordt meegegeven is: 

• er is geen eigen keuzevrijheid om een antwoord te bedenken
• Een eigen (creatieve) route om naar het antwoord toe te werken wordt niet aangemoedigd
• Meestal worden voorgeschreven aanbevolen routes aangeboden
• Er is geen aanmoediging om zelf een vraag te bedenken
• Er is nauwelijks vrijheid om naar een eigen antwoord toe te bewegen (uitzonderingen in de hoogste klassen van HAVO/VWO)

Als kennis van tevoren vastligt, krijgt het kind de boodschap mee dat het niet mogelijk - of in ieder geval zinloos - is om zelf kennis te vergaren en daarbij eigen leervragen te bedenken, meerdere routes te belopen, bronnen te raadplegen, experimenteren etc.

Als er maar één antwoord goed is, en alle andere zijn “dus” fout, en tevens de te leren kennis door specialisten is vastgelegd, krijgt het kind een statisch beeld mee van wat kennis is, en dat de eigen rol niet veel meer kan zijn dan het consumeren en reproduceren van kennis buiten hen. Het individu speelt geen rol van betekenis.

Waarom zou je dan nog moeite willen doen om te leren? Want leren is iets heel anders.

Wat er in het innerlijk van een kind gebeurt dat in dit systeem meedraait, is denk ik dat het zichzelf steeds onbelangrijker gaat vinden. Uiteindelijk gelden enkel de cijfers en het diploma, oftewel de vooraf gedefinieerde leerprestaties.

Normale, menselijke communicatie is - binnen deze context - vervangen door communicatie die ten dienste staat van het schoolse proces

Regels en opgelegde dwang door het strikte, op de ‘methode’ gebaseerde leerprogramma’s, bepalen de gang van zaken in de klas

De autoriteit omtrent leren en ontwikkelen komt eenzijdig van de leraar, die tevens ‘de baas’ is in de klas

Als ik het probeer om enigszins objectief te bekijken (wat moeilijk is, dat zeg ik erbij), dan zou ik zeggen dat gehoorzaamheid belangrijker is om geleerd te worden dan de kennis zelf. Dat komt doordat de eenzijdigheid van het opgelegde systeem vooral discipline en het niet afwijken van de norm opdringt. Tegelijk neemt - ook dit neigt naar een oordeel van mij persoonlijk - het plezier in leren af, doordat kinderen er niet hun eigen leermotieven aan kunnen vastkoppelen