The Invisible Hand bestaat niet
- Get link
- X
- Other Apps
Kees KlompKees Klomp
Adam Smith wordt wel de vader van het kapitalisme genoemd. Zijn bekende boek Wealth of Nations is een pleidooi voor de vrijemarkteconomie, en de bron van zijn zogenoemde Onzichtbare Hand-theorie.
De theorie introduceert het vrijemarktmechanisme en stelt dat mensen altijd en allemaal hun individuele eigenbelang nastreven, maar dat dit - als door een soort wonder - collectief tot wederkerigheid en welvaart voor allen leidt. Het ‘als door een soort wonder’-gedeelte is de Onzichtbare Hand. Smith heeft het principe gevat in de beroemde woorden: ‘It is not from the benevolence of the butcher, the brewer, or the baker that we expect out dinner, but from their regards to their own interest’.
Voor kapitalisten is Wealth Of Nations een bijbel; de inhoud wordt gezien als een waarheid die trouw wordt nageleefd. U weet dat ik graag gebruik maak van Charles Eisenstein’s onderverdeling van symptomen, systemen en verhalen -> Symptoms rest on top of Systems, Systems rest on top of Stories. Het kapitalistische systeem wat momenteel hoogtij viert en destructieve symptomen veroorzaakt (in de vorm van o.a. klimaatverandering en welvaartsongelijkheid) is gebaseerd op een onderliggend verhaal. En elk verhaal is gebaseerd op een bepaalde waarheid die gecultiveerd en gemanifesteerd wordt.
Smith’s uitspraak over de slager, de brouwer en de slager laat de kapitalistische geloofsovertuiging zien; de mens is een egocentrisch, economisch wezen dat louter eigenbelang nastreeft. De kernterm benovalence is te vertalen als liefdadigheid, welwillendheid, goedaardigheid en/of vrijgevigheid. Voor kapitalisten is de samenleving een koude, kille marktplaats waar mensen massaal uit zijn op een zo efficiënt mogelijke deal.
Maar er is natuurlijk volop bewijsmateriaal te vinden die het tegendeel bewijst. De feministische economische school veegde-en-veegt de vloer aan met Smith’s gedachtegoed door de informele zorgeconomie te introduceren -> Smith kon zijn boek alleen maar schrijven door de - onbetaalde - benovalence van zijn moeder. Ik denk dat iedereen kan/zal (h)erkennen dat benovalence de normaalste zaak van de wereld is in ieder gezin; we doen in gezinnen niets anders dan het ‘ander-belang’ dienen. Dat heet liefde!
En ook meenteconomen diskwalificeren de Onzichtbare Hand, waarbij vooral het werk van Elinor Ostrom legendarisch is. Ostrom heeft middels empirisch onderzoek aangetoond dat mensen ook goederen kunnen produceren en consumeren middels een meent-allocatie in plaats van een markt-allocatie. Iedereen die actief is in common/meent, weet dat het niet eigenbelang maar benovalence is die de deelnemers drijft. Als er iéts kenmerkend is voor meentdeelnemers, is dat ze elkaars levensbestaan met liefde dienen.
Willen we een systeemverandering bewerkstelligen, dan moeten we de individualistische, egocentrische geloofsovertuiging die de bron vormt ontkrachten. De mens is van nature geen individualist en egoïst. De mens is tot individualist en egoïst gemaakt en gecultiveerd!
De theorie introduceert het vrijemarktmechanisme en stelt dat mensen altijd en allemaal hun individuele eigenbelang nastreven, maar dat dit - als door een soort wonder - collectief tot wederkerigheid en welvaart voor allen leidt. Het ‘als door een soort wonder’-gedeelte is de Onzichtbare Hand. Smith heeft het principe gevat in de beroemde woorden: ‘It is not from the benevolence of the butcher, the brewer, or the baker that we expect out dinner, but from their regards to their own interest’.
Voor kapitalisten is Wealth Of Nations een bijbel; de inhoud wordt gezien als een waarheid die trouw wordt nageleefd. U weet dat ik graag gebruik maak van Charles Eisenstein’s onderverdeling van symptomen, systemen en verhalen -> Symptoms rest on top of Systems, Systems rest on top of Stories. Het kapitalistische systeem wat momenteel hoogtij viert en destructieve symptomen veroorzaakt (in de vorm van o.a. klimaatverandering en welvaartsongelijkheid) is gebaseerd op een onderliggend verhaal. En elk verhaal is gebaseerd op een bepaalde waarheid die gecultiveerd en gemanifesteerd wordt.
Smith’s uitspraak over de slager, de brouwer en de slager laat de kapitalistische geloofsovertuiging zien; de mens is een egocentrisch, economisch wezen dat louter eigenbelang nastreeft. De kernterm benovalence is te vertalen als liefdadigheid, welwillendheid, goedaardigheid en/of vrijgevigheid. Voor kapitalisten is de samenleving een koude, kille marktplaats waar mensen massaal uit zijn op een zo efficiënt mogelijke deal.
Maar er is natuurlijk volop bewijsmateriaal te vinden die het tegendeel bewijst. De feministische economische school veegde-en-veegt de vloer aan met Smith’s gedachtegoed door de informele zorgeconomie te introduceren -> Smith kon zijn boek alleen maar schrijven door de - onbetaalde - benovalence van zijn moeder. Ik denk dat iedereen kan/zal (h)erkennen dat benovalence de normaalste zaak van de wereld is in ieder gezin; we doen in gezinnen niets anders dan het ‘ander-belang’ dienen. Dat heet liefde!
En ook meenteconomen diskwalificeren de Onzichtbare Hand, waarbij vooral het werk van Elinor Ostrom legendarisch is. Ostrom heeft middels empirisch onderzoek aangetoond dat mensen ook goederen kunnen produceren en consumeren middels een meent-allocatie in plaats van een markt-allocatie. Iedereen die actief is in common/meent, weet dat het niet eigenbelang maar benovalence is die de deelnemers drijft. Als er iéts kenmerkend is voor meentdeelnemers, is dat ze elkaars levensbestaan met liefde dienen.
Willen we een systeemverandering bewerkstelligen, dan moeten we de individualistische, egocentrische geloofsovertuiging die de bron vormt ontkrachten. De mens is van nature geen individualist en egoïst. De mens is tot individualist en egoïst gemaakt en gecultiveerd!
- Get link
- X
- Other Apps
Comments
Post a Comment