Lijst met onderzoeken naar volwassen thuisonderwezenen
Jaren ’90 (kleine, kwalitatieve onderzoeken)
Knowles & de Olivares (1991) – conferentiepaper “Now we are adults: Attitudes, beliefs, and status of adults who were home-educated as children”. Deze vroege studie onder volwassen ‘home-educated’ respondenten rapporteerde o.a. hoge tevredenheid over hun opvoeding/leven en een opvallend aandeel zelfstandigen/ondernemers; secundaire overzichtsartikelen geven zelfs concrete cijfers (bv. ~⅔ zelfwerkzaam, 94% voelde zich goed voorbereid), al is de oorspronkelijke paper moeilijk te vinden. (educacaodomiciliar.fe.
unicamp.br) Knowles & Muchmore (1995) – peer-reviewed artikel met interviews van 10 volwassenen die als kind thuisonderwijs kregen; ook hier positief over levensvreugde en huidige beroepen (kwalitatief). (eric.ed.gov)
Grote vervolgstudie (2003) — vaak aangehaald bij “levensvreugde”
Ray (2003), “Homeschooling Grows Up” – enquête onder >7.300 volwassen (voormalig) thuisonderwezenen. Meldt zeer hoge levensvreugde (bv. 59% “very happy”, 39% “pretty happy”) en geeft een tabel met beroepscategorieën (o.a. professional, technisch, ondernemer). Let op: dit is net buiten de jaren ’90, maar dit rapport is waarschijnlijk wat mensen citeren als ze het over “grote verschillen in levensvreugde en beroepen” hebben. (HSLDA)
Belangrijke kanttekening
Veel van dit onderzoek (zeker in de jaren ’90) had kleine en/of selecte steekproeven en geen strikte vergelijking met een gematchte groep regulier-opgeleiden. Er is dus kans op selectiebias. Critici wijzen hier nadrukkelijk op bij Ray (2003). (Coalition for Responsible Home Education)
Wil je dat ik de belangrijkste cijfers (levensvreugde/beroepen) uit Ray (2003) en de Knowles-studies naast elkaar in een kort overzicht zet?
====================
Ja — er zijn inderdaad recentere en wat meer uitgebreide (maar nog steeds met beperkingen) wetenschappelijke studies over thuisonderwijs (homeschooling) in de VS (en deels internationaal). Hieronder een overzicht van wat opvallende studies + wat hun sterke en zwakke kanten zijn.
Opvallende recente studies
Cardus-rapport “Diverse Outcomes for a Diverse Population: Findings About Homeschooled Adults from the Cardus Education Survey” (Cheng & Watson)
Deze studie vergelijkt volwassenen die korte, middellange of lange tijd thuisonderwijs hebben gehad op uiteenlopende uitkomsten: werk, inkomen, huwelijk, geestelijke gezondheid, vrijwilligerswerk etc. (cardus.ca)
Resultaten: lange-termijn thuisonderwijs gaf onder andere lager ervaart gevoel van ‘machteloos’ zijn en hogere levenstevredenheid. (nheri.org)
Tegelijk: wat lagere percentages bachelor-diploma’s en iets lagere huishoudinkomens bij de lange-termijn groep vergeleken met korte-termijn of niet-thuisonderwijs. (nheri.org)
Belangrijk: de auteurs benadrukken dat causaliteit niet bewezen is (dus je kunt niet zeggen “thuisonderwijs veroorzaakt deze uitkomsten”). (nheri.org)
Onderwijsresearch: Systematische reviews
Bijv. Robert Kunzman & Milton Gaither (2022) “A systematic review of the empirical research on selected aspects of homeschooling as a school choice”. Deze review verzamelt studies over thuisonderwijs, inclusief volwassen uitkomsten. (educacaodomiciliar.fe.
unicamp.br) Resultaat: meerderheid van de studies toont positieve of neutrale uitkomsten ten opzichte van regulier onderwijs, maar er is grote variatie in methodologie en kwaliteit. (educacaodomiciliar.fe.
unicamp.br)
Studie over maatschappelijke en psychologische aspecten
Bijvoorbeeld: “Adults Who Were Homeschooled: Striking Results” op website NHERI (2024/2025). Over vrijwilligerswerk, geestelijke gezondheid, waarden etc. (nheri.org)
Ook: onderzoek naar percepties van thuisonderwijs (“Perceptions of Homeschooled Students among U.S. Adult Populations”, 2025) waarin metingen worden gedaan hoe volwassenen thuisonderwijsers werden/ervaren. (link.springer.com)
Beperkingen en kanttekeningen
Veel studies zijn niet experimenteel; dat wil zeggen: je hebt geen willekeurige toewijzing (randomisatie) van kinderen naar thuisonderwijs vs regulier onderwijs. Daardoor is het lastig om oorzaken vast te stellen (causaliteit). Bijvoorbeeld: misschien kiezen ouders die heel actief zijn of een bepaalde achtergrond hebben eerder voor thuisonderwijs, en die eigenschappen beïnvloeden de latere uitkomsten.
De steekproeven zijn vaak selectief en/of niet volledig representatief voor de hele populatie thuisonderwijsers. Sommige studies gebruiken zelfselecterende (vrijwillige) responsgroepen.
Er is variatie in definities: wat precies “thuisonderwijs” is (duur, intensiteit, combinatie met reguliere school, etc) verschilt per studie. Sommige onderzoeken maken onderscheid naar hoe lang iemand thuisonderwijs had — wat belangrijk blijkt te zijn.
Veel studies focussen op academische of psychosociale uitkomsten op jongere leeftijd of tijdens de adolescentie, in plaats van flink “volwassen” (bijv. 30-40 jaar) levensloopuitkomsten zoals carrière, pensioen, etc.
Buiten de VS is onderzoek beperkter — de meeste grootschalige reviews zijn Amerikaans en de context (regelgeving, cultuur, etc) verschilt per land.
Conclusie
Ja — er is inmiddels een betere wetenschap dan puur de jaren ’90-studies, met meer data, langere termijnen en systematische reviews. Maar: het is nog geen bereik van perfecte, causale studies waarin je met zekerheid kunt zeggen “thuisonderwijs leidt tot X”. Wel kun je redelijk stevig stellen dat veel studies wijzen op goede tot sterke uitkomsten voor veel thuisonderwijsers — met de kanttekeningen hierboven.
Als je wil, kan ik specifiek opzoek gaan naar studies in Nederland/Europa (en niet alleen de VS) die volwassen thuisonderwijsers vergelijken met reguliere schoolers — en de beroepen en levensvreugde-aspecten in kaart brengen. Wil je dat?
===========================
Kort antwoord: voor Europa (incl. NL) bestaan er nauwelijks grootschalige, methodologisch strakke studies die het volwassen leven van (voormalige) thuisonderwezenen vergelijken met regulier-geschoolden op uitkomsten als levensvreugde en beroep. Wat er is, is meestal kleinschalig, kwalitatief of beleids-/overzichtswerk; harde vergelijkingscijfers ontbreken. Hieronder de beste en meest recente sporen die ik wél kan terugvinden.
Wat er in (Noord-)Europa wél is
UK — kwalitatief/beleid
Veel onderzoek richt zich op ervaringen van gezinnen of op doorstroom naar hoger onderwijs, niet op volwassen uitkomsten jaren later. Recente papers over de ervaring van (ex-)thuisonderwezen studenten in het Britse hoger onderwijs signaleren kansen en drempels, maar geven geen causale of populatiebrede vergelijking van latere beroepen/geluk met schoolverlaters. (emerald.com)
Overzichten en essays van o.a. Harriet Pattison en Alan Thomas beschrijven het fenomeen en leren-opbrengsten (veelal kwalitatief), maar niet systematisch de volwassen arbeids- of welzijnsuitkomsten t.o.v. schoolgang. (etheses.bham.ac.uk)
EU-niveau — datalacune
Eurydice (EU-onderwijsnetwerk) concludeerde dat er weinig data is over impact en uitkomsten van thuisonderwijs in Europa; het meeste bewijs komt uit de VS. (eurydice.eacea.ec.europa.eu)
Nederland — context & reviews, weinig uitkomsten
In NL is thuisonderwijs zeldzaam en juridisch beperkt. Nederlandse publicaties zijn vooral overzichts-/beleidsstukken; ze leunen op buitenlands (meestal VS) onderzoek. Voor NL zelf vond ik geen robuuste vergelijkende studie naar volwassen uitkomsten. (thuisonderwijs.net)
Wat je als “recente en wetenschappelijke” referentie kunt gebruiken (maar vooral VS)
Hamlin (2022) – peer-reviewed analyse van volwassen uitkomsten
Vond dat volwassenen die (deels) thuisonderwezen waren geen slechtere levensloop rapporteren; sociale behoeften waren doorgaans goed vervuld. Dit is methodologisch netter dan de jaren ’90-studies, maar het betreft VS-data, niet Europa. (tandfonline.com)
Conclusie
Voor Europa/NL is er (nog) geen stevige literatuur die harde verschillen in levensvreugde en beroepscategorieën van volwassen ex-thuisonderwijsers tegenover regulier-geschoolden kwantitatief aantoont.
De beste recente vergelijkende resultaten komen uit de VS; die wijzen grofweg op niet-slechtere (vaak goede) volwassen uitkomsten, maar generaliseren naar Europa is onzeker. (tandfonline.com)
Wil je dat ik een kort bronnenoverzicht (PDF) maak met samenvattingen en citaten van de meest relevante stukken (Eurydice 2018, NL-overzichten, UK-literatuur en de recente VS-studies), zodat je het kunt doorsturen of citeren?
==========================
Comments
Post a Comment